دوره 12، شماره 1 - ( 3-1404 )
جلد 12 شماره 1 صفحات 63-52 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sedaghat Pour Haghighi M M, Kazemi F, Saeidmanesh M, Dolatabadi S, Demehri F. Evaluating the Effectiveness of Virtual EMDR Therapy Platform on Reducing PTSD Symptoms. jhbmi 2025; 12 (1) :52-63
URL: http://jhbmi.ir/article-1-920-fa.html
URL: http://jhbmi.ir/article-1-920-fa.html
صداقت پور حقیقی محمد مهدی، کاظمی فرنگیس، سعیدمنش محسن، دولت آبادی شیوا، دمهری فرنگیس. سنجش اثربخشی پلتفرم درمانی مجازی حساسیت‌زدایی با حرکـات چشـم و بازپردازش برکاهش علائم اختلال استرس پس از آسیب. مجله انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی. 1404; 12 (1) :52-63
دکترای روان شناسی کودکان استثنایی، دانشیار، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده: (17 مشاهده)
مقدمه: اختلال استرس پس از آسیب (PTSD) تأثیرات منفی بر سلامت روان دارد. روش درمانی حساسیت‌زدایی از طریق حرکات چشم و بازپردازش (EMDR) به‌عنوان یک درمان مؤثر برای PTSD توصیه شده است، اما محدودیت در دسترسی به این روش همچنان یک چالش مهم محسوب می‌شود. با توجه به پتانسیل پیشرفت‌های درمانی با فن‌آوری‌های دیجیتالی در رفع این موانع، پژوهش‌های بیشتری برای ارزیابی اثربخشی EMDR آنلاین و امکان جایگزینی آن با درمان حضوری مورد نیاز است.
روش کار: پژوهش بر اساس یک طرح اکتشافی متوالی و کارآزمایی بالینی نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون-پس‌آزمون-پیگیری سه‌ماهه و گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به PTSD در شیراز بود که پس از غربالگری بالینی و اعمال ملاک‌های ورود و خروج، 40 نفر به‌طور تصادفی در دو گروه درمان و کنترل قرار گرفتند. گروه درمان طی هشت جلسه فردی 60 تا 90 دقیقه‌ای در بستر پلتفرم درمانی مجازی EMDR مداخله دریافت کرد. داده‌ها با پرسشنامه‌های استاندارد جمع‌آوری و در پایتون با آزمون واریانس آمیخته، آزمون بونفرونی و اندازه اثر تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که گروه درمان نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری در شدت علائم PTSD تجربه کرده است. آزمون تعقیبی بونفرونی تأیید کرد که تفاوت بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون در گروه درمان از نظر آماری معنادار است؛ اما تفاوت معناداری بین پس‌آزمون و پیگیری مشاهده نشد که نشان‌دهنده پایداری اثرات درمانی است. شرکت‌کنندگان گروه درمان کیفیت و کارایی پلتفرم مجازی را رضایت‌بخش ارزیابی کردند.
نتیجه‌گیری: درمان PTSD با پلتفرم مجازی درمان EMDR طراحی‌شده در این پژوهش اثربخشی بالایی دارد و می‌تواند به‌عنوان راهکاری نوآورانه جایگزینی اثربخش برای درمان حضوری باشد و نیز مزایایی همچون کاهش هزینه، افزایش دسترسی و بهبود تجربه درمانی را فراهم می‌کند. نتایج با پژوهش‌های بین‌المللی مشابه همسو است. همچنین مدل‌های نظری از جمله AIP و نظریه بار شناختی در تبیین اثربخشی EMDR در بستر دیجیتال کاربرد دارند. پژوهش‌های آینده می‌توانند به بررسی بلندمدت اثرات این مداخله و بسط آن به سایر اختلالات روانی بپردازند.
روش کار: پژوهش بر اساس یک طرح اکتشافی متوالی و کارآزمایی بالینی نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون-پس‌آزمون-پیگیری سه‌ماهه و گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به PTSD در شیراز بود که پس از غربالگری بالینی و اعمال ملاک‌های ورود و خروج، 40 نفر به‌طور تصادفی در دو گروه درمان و کنترل قرار گرفتند. گروه درمان طی هشت جلسه فردی 60 تا 90 دقیقه‌ای در بستر پلتفرم درمانی مجازی EMDR مداخله دریافت کرد. داده‌ها با پرسشنامه‌های استاندارد جمع‌آوری و در پایتون با آزمون واریانس آمیخته، آزمون بونفرونی و اندازه اثر تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که گروه درمان نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری در شدت علائم PTSD تجربه کرده است. آزمون تعقیبی بونفرونی تأیید کرد که تفاوت بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون در گروه درمان از نظر آماری معنادار است؛ اما تفاوت معناداری بین پس‌آزمون و پیگیری مشاهده نشد که نشان‌دهنده پایداری اثرات درمانی است. شرکت‌کنندگان گروه درمان کیفیت و کارایی پلتفرم مجازی را رضایت‌بخش ارزیابی کردند.
نتیجه‌گیری: درمان PTSD با پلتفرم مجازی درمان EMDR طراحی‌شده در این پژوهش اثربخشی بالایی دارد و می‌تواند به‌عنوان راهکاری نوآورانه جایگزینی اثربخش برای درمان حضوری باشد و نیز مزایایی همچون کاهش هزینه، افزایش دسترسی و بهبود تجربه درمانی را فراهم می‌کند. نتایج با پژوهش‌های بین‌المللی مشابه همسو است. همچنین مدل‌های نظری از جمله AIP و نظریه بار شناختی در تبیین اثربخشی EMDR در بستر دیجیتال کاربرد دارند. پژوهش‌های آینده می‌توانند به بررسی بلندمدت اثرات این مداخله و بسط آن به سایر اختلالات روانی بپردازند.
واژه‌های کلیدی: مداخلات مبتنی بر اینترنت، حساسیت‌زدایی با حرکات چشم و بازپردازش، اختلال استرس پس از آسیب، کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده
فایل صوتی [MP3 3606 KB] (0 دریافت)
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
