دوره 12، شماره 1 - ( 3-1404 )
جلد 12 شماره 1 صفحات 104-96 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shafian S, Monemi E. The two Sides of the Artificial Intelligence Coin in Medical Sciences: a Look at the Human and Ethical Dimensions. jhbmi 2025; 12 (1) :96-104
URL: http://jhbmi.ir/article-1-928-fa.html
URL: http://jhbmi.ir/article-1-928-fa.html
شفیعان سارا، منعمی عرفان. دو روی سکه هوش مصنوعی در علوم پزشکی: نگاهی به جنبه‌های انسانی و اخلاقی. مجله انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی. 1404; 12 (1) :96-104
استادیار، دکترای تخصصی آموزش پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
چکیده: (20 مشاهده)
مقدمه: هوش مصنوعی (AI) با قابلیت تحول‌آفرینی در حوزه علوم پزشکی، نویدبخش افزایش دقت در تشخیص، پیش‌بینی روند بیماری و ارائه درمان‌های شخصی شده است. با این حال، تمرکز فزاینده بر جنبه‌های فنی، چالش‌های عمیق انسانی و اخلاقی را در زمینه ارتباط پزشک و بیمار، حریم خصوصی، مسئولیت‌پذیری و اعتماد به وجود آورده است. این مطالعه با هدف بررسی این دو جنبه متضاد (فرصت‌ها و چالش‌ها) و با تأکید بر ضرورت تلفیق هوش مصنوعی با ارزش‌های انسانی در پزشکی انجام شد.
روش کار: این پژوهش به روش مرور روایتی با جستجو در پایگاه‌های داده علمی شامل PubMed، Scopus و Web of Science با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط انجام پذیرفت. مقالات منتشر شده در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴ که به بررسی جنبه‌های انسانی، ارتباطی و اخلاقی کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی می‌پرداختند، گردآوری و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که هوش مصنوعی از یک سو با خودکارسازی وظایف تکراری و تحلیل حجم عظیم داده‌ها، امکان تمرکز بیشتر پزشک بر مراقبت از بیمار را فراهم می‌کند. از سوی دیگر، چالش‌های عمده‌ای در حوزه‌های مختلف شناسایی شد: کاستی در برقراری ارتباط همدلانه و غیرکلامی، نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده‌ها، ابهام در مسئولیت‌پذیری قانونی و اخلاقی در صورت بروز خطا، و خطر تعصب الگوریتمی که می‌تواند به نابرابری در ارائه خدمات سلامت منجر شود.
نتیجه‌گیری: به‌کارگیری موفقیت‌آمیز هوش مصنوعی در پزشکی در گرو عبور از نگرش صرفاً فنی و انطباق با یک رویکرد انسان‌محور است. هوش مصنوعی باید به عنوان یک ابزار کمکی در خدمت پزشکان قرار گیرد، نه به عنوان جایگزینی برای قضاوت و ارتباط انسانی آنان. تدوین چارچوب‌های اخلاقی شفاف، آموزش متخصصان سلامت و طراحی سیستم‌هایی که ضمن کارایی بالا، ارزش‌های انسانی را حفظ می‌کنند، برای آینده این همکاری ضروری است.
روش کار: این پژوهش به روش مرور روایتی با جستجو در پایگاه‌های داده علمی شامل PubMed، Scopus و Web of Science با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط انجام پذیرفت. مقالات منتشر شده در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴ که به بررسی جنبه‌های انسانی، ارتباطی و اخلاقی کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی می‌پرداختند، گردآوری و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که هوش مصنوعی از یک سو با خودکارسازی وظایف تکراری و تحلیل حجم عظیم داده‌ها، امکان تمرکز بیشتر پزشک بر مراقبت از بیمار را فراهم می‌کند. از سوی دیگر، چالش‌های عمده‌ای در حوزه‌های مختلف شناسایی شد: کاستی در برقراری ارتباط همدلانه و غیرکلامی، نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده‌ها، ابهام در مسئولیت‌پذیری قانونی و اخلاقی در صورت بروز خطا، و خطر تعصب الگوریتمی که می‌تواند به نابرابری در ارائه خدمات سلامت منجر شود.
نتیجه‌گیری: به‌کارگیری موفقیت‌آمیز هوش مصنوعی در پزشکی در گرو عبور از نگرش صرفاً فنی و انطباق با یک رویکرد انسان‌محور است. هوش مصنوعی باید به عنوان یک ابزار کمکی در خدمت پزشکان قرار گیرد، نه به عنوان جایگزینی برای قضاوت و ارتباط انسانی آنان. تدوین چارچوب‌های اخلاقی شفاف، آموزش متخصصان سلامت و طراحی سیستم‌هایی که ضمن کارایی بالا، ارزش‌های انسانی را حفظ می‌کنند، برای آینده این همکاری ضروری است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
