مجله انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی

مقدمه: پژوهش های گوناگونی کارآمدی ارائه خدمات درمانی حاصل از پروژه‌های تله‌مدیسین را نشان داده‌اند، ولی هنوز بهره‌برداری از این پروژه‌ها فراگیر نشده است. پروژه کلینیک تله‌مدیسین دیابت و غدد درون‌ریز بیمارستان پرنسس الکساندرا در شهر بریزبن استرالیا یکی از نمونه‌های موفق راه‌اندازی یک کلینیک تله‌مدیسین و یکپارچه‌سازی آن در نظام ارائه خدمات درمانی می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی عوامل موفقیت و چالش‌های راه‌اندازی و بهره‌برداری پایدار از این کلینیک بود.

 روش: در این پژوهش کیفی برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه-ساختار‌یافته استفاده شد. کلیه افراد کلیدی در راه‌اندازی این کلینیک شامل رئیس بخش دیابت و غدد درون‌ریز، پزشک متخصص غدد، دو پرستار دیابت و پرستار هماهنگ‌کننده کلینیک، جامعه پژوهش بودند. داده‌ها به روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد.
نتایج: پنج درون مایه اصلی حاصل از یافته‌های پژوهش شامل عوامل فنی، عوامل سازمانی-مدیریتی، عوامل فرهنگی و جامعه شناختی، عوامل مالی و اقتصادی و عوامل مربوط به ملاحظات اخلاقی بودند. مهم‌ترین چالش‌های مربوط به راه‌اندازی کلینیک، مقاومت در برابر تغییر، عدم اطمینان به سازمان ارائه‌دهنده خدمت و تردید در استمرار فعالیت‌های کلینیک و مهم‌ترین عوامل موفقیت در پایداری این پروژه، وجود زیرساخت فنی خوب و قابل اطمینان، حمایت مدیران، توجیه‌پذیری اقتصادی، انتخاب مدل قابل توسعه، هماهنگی متمرکز و پیگیری فعال بیماران ذکر شده بود.
نتیجه گیری: راه‌اندازی کلیینک تله‌مدیسین و ارائه خدمات درمانی از راه دور با چالش‌های گوناگونی همراه است و عوامل مختلفی در راه-اندازی موفق و پایداری چنین پروژه‌هایی موثر هستند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند با افزایش آگاهی مدیران و سیاستگزاران بخش بهداشت و درمان کشورمان نقش موثری در پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز پروژه‌های مشابه در ایران داشته باشد.